cz. II – Przejdziem Wisłę

4 godziny nad rzeką

 

Terenowe lekcje przyrody i historii. Włóczęgi o lekkim posmaku survivalowym dla uczniów szkół podstawowych i młodzieży. Z zasady omijają utwardzone drogi. Prowadzą bowiem tam gdzie jest najlepszy widok na rzekę. W gąszczu wiklin zgryzanych bobrowym zębem. Czasem trzeba przejść po pniu, przeskoczyć kanałek, zbudować kładkę, lub przedrzeć się wąską groblą. Odkrywamy nieznane lądy nad stołeczną Amazonką. Młodsi bardziej zabawowo, starsi zadaniowo. Wisła jest kluczem do poznania Warszawy. Odcinki liczące od 4 do 8 kilometrów są dobierane do wieku i możliwości uczestników. Na przemierzenie ich należy przeznaczyć 4 godziny wraz z ogniskiem. Cena: 24 zł * Polecamy też mocno integrujące wycieczki po zachodzie słońca: Nocna Wisła (trasa nr 24) z latarkami lub w ekscytującej wersji z pochodniami.

 

Jabłonna

  1. Bat paradny Króla Jegomości

Droga wiedzie spod Pałacu w Jabłonnie przez Kępę Tarchomińską do Świdrów. Zatopiony w Wiśle statek ostatniego króla Polski i burzliwe życie Księcia Józefa Poniatowskiego uchylą rąbka tajemniczej historii Warszawy przełomu XVIII/XIX wieku. Przysłuchiwać jej się będą pomnikowe drzewa parku w Jabłonnie i w Rezerwacie Ławice Kiełpińskie.

 

Białołęka

  1. Wisła na Tarchominie

Wąska ścieżynka wije się lasem łęgowym trawersując skarpy i jary. Kłaniać się trzeba powalonym drzewom. Starorzecze Łacha Buczynek, most północny, Kępa Świdry, piaskarnia, prom Turkawka i Kościół Św. Jakuba.

 

  1. Kępa Żerańska

Tuż za mostem Grota wielka elektrociepłownia kominem sięga nieba. W jego cieniu za Kanałem Żerańskim łączącym Wisłę z Bugiem i Narwią, jest zimowisko statków. Tam na zardzewiałej barce mieszka ostatni warszawski rybak, co stukilowe sumy ciągnął za ogon. W łozach łachy żerańskiej zanurzymy się by podglądać czaple, wydry i bobry.

 

Praga Północ

  1. Kępa Golędzinowska

Wisła przerywa tu próg z wielkich głazów polodowcowych. Na nich kormorany suszą skrzydła po nurkowaniu. Przy niskim poziomie wody rzeka szumi jak Dunajec. Archeolodzy odkryli tu skarby zrabowane w XVII w przez Szwedów z Zamku Królewskiego.

 

  1. Widok Warszawy od strony Pragi

Poznajemy dzieje rzecznego miasta Warszawy spacerując praskim brzegiem Wisły, skąd najlepiej widać jego historyczną panoramę, co dostrzegł sam mistrz Canaletto i Król Stanisław August Poniatowski.

 

Praga Południe

  1. Tajemnice Saskiej Kępy

Niezwykła historia wyspy, która wędrowała po Wiśle i zmieniała swoje nazwy. „Gront na zawiślu, kępą z dawna zwany, chrostem zarosły, który nikomu chleba, pracy ni pożytku nie daje, Olendrom owym dajemy i pozwalamy” - z ksiąg miasta Starej Warszawy.

 

  1. Wiklinowa zatoka

Selfie spod mostu siekierkowskiego z najpiękniejszą panoramą Warszawy: Wisłą wpływającą w serce miasta. Wiklinowe półwyspy, kamieniste jęzory, bobrowe zatoki, gigantyczne czarne dęby. Rejon grasowania Chudego Wojtka. Spojrzymy z bliska na Grubą Kaśkę i Małe Bartki.

 

Wawer

  1. Kępa Wieloryb

„W kympie jest wielo rybóf” - zasłyszane od dawnych mieszkańców Urzecza.Najciekawszy przyrodniczo teren w Warszawie. Rewir łowiecki wydry i bielika, zgryzany przez łosia. Prawdziwa łęgowa dżungla śpiewająca słowikiem. Penetrując starorzecza, bezkresne łąki, gęste zarośla wierzbowe, małe zatoczki i plaże, odkryjemy przyrodniczy raj nad Wisłą.

 

  1. Zakole Wawerskie

Wylęgarnie kijanek w wodnym królestwie bobra. Łosia przechowalnia. Podmokłe łąki i turzycowiska wśród trzcinowisk, patrolowane przez błotniaka. Dudek liczy szopenowskie wierzby. Smak jabłek z zapomnianych sadów, bukiety kaczeńców, puchacze pałek wodnych, lasy skrzypu. Ginące piękno: Zakole Wawerskie, ślad Wisły płynącej tu do XV wieku.

 

  1. Romantyczna Wisła

Rzeka tuż za mostem południowym wyzwala się z okowów regulacji, rozlewając się cztery razy szerzej niż w Śródmieściu. Rezerwat Przyrody Wyspy Zawadowskie, największa kolonia lęgowa mew i rybitw na Mazowszu. Lasy łęgowe okresowo zalewane przez Wisłę.

 

Józefów

  1. Dzika Wisła

Rzeka obejmuje ramionami archipelagi wędrujących wysp. Piaskiem sypie matecznik lęgowy mewom i rybitwom. Tu na łowy przylatuje bielik i rybołów. Ostańce puszczy łęgowej: stuletnie wierzby i topole czuwające na łążku, nadrzecznym pastwisku. Tajemnicze Jezioro Łacha i Rezerwat Przyrody Wyspy Świderskie. Zjawiskowe widoki wypreparowanych przez rzekę korzeni potężnych drzew osadzonych na mieliznach.

 

  1. Świder Bis

Rzeka powoli, ale nieustannie przesuwa swe brzegi. Konary zatopionych drzew ledwie wyłaniają się na powierzchnię. Tu dawniej tarły się ogromne jesiotry, a warszawscy piaskarze jeździli batami po żwir. Bezkresne kępy -sawanny, poprzecinane pasami wiślisk. Królestwo bobra i łosia w rozlewiskach starego Świdra. Rejon planowanego w PRL wielkiego zagłębia rekreacyjnego dla ludu pracującego stolicy – pod nazwą Świder Bis, (niezrealizowanego:) dziś: Rezerwat Przyrody Wyspy Świderskie.

 

Wilanów

  1. Sucha Trawa

Zawady, ta średniowieczna nazwa wskazuje miejsca gdzie rzeka osadza pnie drzew porwane z górnego biegu. Krajobraz zmienia się co roku jak w kalejdoskopie. Wisła buduje i znosi wyspy. Kapitanom statków przyspiesza puls. Kochają to miejsce mewy i rybitwy, zakładając gniazda na piasku w Rezerwacie Przyrody Wyspy Zawadowskie.

 

  1. Piasek w butach

Poniżej budowy mostu południowego Wisła ściele największe w mieście plaże. Wycina głębokie zatoki bobrowe w wierzbowych lasach. Rzeka wpływająca w gorset regulacyjny Warszawy zwęża się na tym odcinku czterokrotnie. Tu w latach 80 miała powstać zapora.

 

  1. Morysin

Dawny zwierzyniec Króla Sobieskiego, Lasek na Kępie, w XIX w. przekształcony przez Potockich w romantyczny park. Opuszczony przez gospodarzy po wojnie, zapomniany przez ponad pół wieku, wyrósł na bezcenny rezerwat przyrody. Romantyczne budowle i pomnikowe drzewa tworzą aurę tajemnicy. Może spotkamy wydrę?

 

Mokotów

  1. Jeziorko Czerniakowskie

Podczas mroźnej zimy, 6000 lat temu Wisła uwalniając się z więzów zatoru lodowego, wyżłobiła w ciągu jednej nocy nowe łożysko dla nurtu. Choć później je porzuciła, pozostał niezwykły ślad w krajobrazie. Jest największym jeziorem w Warszawie, liczy prawie 2 km długości, 100 m szerokości, 6 m głębokości. Spacer ścieżką edukacyjną wokół Rezerwatu Przyrody Jeziorko Czerniakowskie.

 

  1. Augustówka i Bateria X

Wyruszymy śladami dawnych starorzeczy i XIX w. rosyjskich fortyfikacji Twierdzy Warszawa na Wilanowskim Ostrowie, by odkryć miejsce gdzie smok Elektrociepłowni Siekierki wypija wodę z Wisły. Zanurzymy się lasach łęgowych w poszukiwaniu zatoki szczeżui olbrzymiej. Wspomnienie wsi przewozowej Augustówka, ostatni koń w Warszawie, głowiaste wierzby i stare sady za łachą wilanowską.

 

  1. Gruba Kaśka i Chudy Wojtek

Gdzie Chudy Wojtek myje nogi Grubej Kaśce, odkryjemy tajemniczą podziemną rzekę, przepływającą codziennie przez nasze domy. Historię poboru wody dla miasta, od XIII w. do dziś, ze szczególnym uwzględnieniem dzieła rodu Lindleyów poznawać będziemy spacerując po kamienistych plażach Siekierek.

 

Śródmieście

  1. Na Warszawski most

Warszawskie brzegi rzeki umacniane ręką ludzką od XIII wieku, zmieniają się nieustannie jak zmienia się rola rzeki w mieście. Na co patrzy dziś Syrena, której pomnik stanąć miał w nurcie rzeki? Gdzie uchodził kanał z filmu Andrzeja Wajdy? W którym miejscu stał pierwszy most w Warszawie, o którym pisał Jan Kochanowski? Dlaczego dwaj młodzi chłopcy skoczyli 1 lutego 1944 r. z mostu Kierbedzia do Wisły? Co nam daje Wisła dziś?

 

  1. Na Bielany

Historyczna trasa pielgrzymek warszawiaków z Katedry Św. Jana do Klasztoru Kamedułów w Lesie Bielańskim. Uliczkami Starego Miasta zejdziemy na Rybaki by odnaleźć przyczółek pierwszego mostu. Odwiedzimy Królewskie Źródełko, zdobędziemy Cytadelę, zobaczymy brzegi do których dopłynął desant. Usłyszymy o zwycięskiej wojnie smoleńskiej i wotum dziękczynnym za nią króla Władysława IV, jakim była lokacja zakonu Kamedułów na Polkowskiej Górze. „Łodzią, dryńdą lub pieszo, warszawiacy na Bielany spieszą”

 

Żoliborz

  1. Cytadela

Od najstarszych czasów stała tu owiana złą sławą góra szubieniczna. Za Stanisława Augusta wyrosła dzielnica małych willi i pałacyków: Joli Bord – Piękny Brzeg. W XIX wieku na jej miejscu Rosjanie wznieśli Cytadelę Aleksandrowską. Kosztem 12 ton złota z kontrybucji, którą Warszawa zapłaciła za Noc Listopadową. Pięciobastionową twierdzę z 16 tysięczną załogą, wyposażyli w 555 armat skierowanych na Warszawę.

 

  1. Kępa Potocka

Nie park ani kanałek, ale brzegi wielkiej historycznej wyspy będą naszym celem. Żoliborska Wisła odsłania największe w Warszawie głazowiska polodowcowe. Ścieżka prowadzi ku małym wyspom i malowniczym odnogom rzeki. Zimorodki tutejsze są bardzo zadowolone, podobnie jak wydra. Powalone wiatrem i piorunem, lub zgięte lodów naporem drzewa i ogromne karpy korzeni tworzą bezpieczny raj dla zwierząt. Znajduje się tam szałasy Robinsonów.

 

Bielany

  1. Do Młocin

Trekking przez Rezerwat Przyrody Las Bielański. Przeskakiwanie przez potok i łażenie po drzewach. Czasem przemknie sarna lub dzik. Pomiędzy konarami widać wieże bielańskiego klasztoru. Powalone mocarne dęby ostukują dzięcioły. Skarpą i jarem w dół nad Wisłę, na plażę, gdzie niegdyś parowe statki warszawiaków na zabawy woziły. Strugi i starorzecza z bobrowymi tamami. Czasem łoś zabłąkany skubie wierzbowe witki. Most Północny. Wzdłuż jęzorów łach, za czaplami do Młocin.

 

Wyprawa specjalna:

  1. Nocna Wisła

Wyprawy tropem bobraz latarkami lub pochodniami zaczynają się po zachodzie słońca. Prowadzą opisanymi wyżej trasami. Na pierwszy raz polecamy wycieczkę nr 5, pt.: Widok Warszawy od strony Pragi, ze względu na malowniczo podświetlone mosty i blask miasta odbijający się w nurcie rzeki. Ale każda trasa jest interesująca. Nocna pora to czas aktywności wielu zwierząt, np.: bobrów, wydr, dzików, lisów, sów i nietoperzy, które możemy usłyszeć lub spotkać na trasie. Wycieczki są emocjonujące i tworzą przestrzeń sprzyjającą integracji klasy. Można zaprosić na nie rodziców i koniecznie trzeba zakończyć wspólnym ogniskiem. Pochodnie, opcja do wyboru, 6 zł sztuka.

 

Wycieczki opracowane i prowadzone przez Przemka Paska i Agnieszkę Czerwińską pokazując unikatowe krajobrazy i perspektywy, otwierają uczestnikom oczy na rzekę, miasto i region. Opowiadając ciekawe historie, kształtują tożsamość młodych warszawiaków. Prowadząc w nadwiślańskiej dżungli są realnym wyzwaniem i przygodą. Dając czas i przestrzeń na zabawę i zespołowe działanie wspomagają integrację grupy. Przeżywane wspólnie przygody, uwalniają emocje, uruchamiają relacje, ułatwiając poznawanie i rozumienie świata. Spędzone nad Wisłą chwile budują więź z towarzyszami, rzeką, miastem i regionem. Samodzielnie zdobywane doświadczanie uczy odpowiedzialnych zachowań nad wodą i w terenie. Gawędy i rozmowy z przewodnikiem przy ognisku inspirują, niosą wartości i pytania, na które niektórzy słuchacze będą szukali odpowiedzi przez całe życie. Nadwiślańskie wyprawy żyją w pamięci uczestników, wywołując chęć zobaczenia co jest dalej, za zakrętem rzeki.

 

Ważne informacje:

W celu umówienia daty wycieczki proszę dzwonić, tel: 502 276 612

Po zarezerwowaniu terminu, dalsze ustalenia mailem: fundacja@jawisla.pl

*Cena biletu dla uczestnika została skalkulowana przy grupie minimum 10 osobowej.

W przypadku mniejszych grup obowiązuje opłata o równowartości 10 biletów.

Cena nie zawiera kosztów transportu i prowiantu.

Na życzenie organizujemy catering.

 

Przemek Pasek
Fundacja Ja Wisła
tel.: 502 276 612
fundacja@jawisla.pl