Fundacja Ja Wisła działając na podstawie porozumienia z Wojewódzkim Konserwatorem Przyrody w ciągu 6 weekendów (październik-listopad-grudzień 2007) oznakowała granice rezerwatów przyrody Wyspy Zawadowskie i Wyspy Swiderskie (ponad 1100 ha terenu).

Tereny nadwiślańskie pomiędzy Warszawą a Konstancinem, stanowiące niezwykle cenny odcinek Wisły o charakterze roztokowym, z licznymi wyspami i naturalnymi brzegami, są siedliskiem ponad 140 gatunków ptaków chronionych i zostały uznane przez Ministra Środowiska za Rezerwaty Przyrody już 9 lat temu. Niestety dotychczas nie oznakowane i pozbawione należytej opieki popadały w ruinę, zajeżdżane masowo przez nielegalne rajdy quadów, terenówek i motocrossu; zasypywane odpadami i ulegając pożarom i rabunkowemu wyrębowi drzew na gruntach państwowych. Zakończenie projektu znakowania, nie oznacza zakończenia zainteresowania Fundacji Ja Wisłą ochroną przyrody Wisły. Do oznakowania pozostaje jeszcze 12 rezerwatów wiślanych i stworzenie dla większości z nich Planów Ochrony. Celem Fundacji jest szeroko rozumiana edukacja o wartościach przyrodniczych doliny Wisły. W przyszłym roku zamierzamy rozpocząć duży projekt mający na celu ochronę nadwiślańskiej przyrody i krajobrazu poprzez turystyczne udostępnianie rezerwatów i wraz z realizacją programów edukacyjnych. (min. utworzenie sieci ścieżek edukacyjnych wraz niezbędną małą infrastrukturą turystyczną: ławki, wiatki, wieże widokowe, kosze na śmieci, parkingi)

Poniżej przedstawiamy tekst sprawozdania z realizacji projektu, które wraz ze zdjęciami otrzymał Wojewódzki Konserwator Przyrody.

SPRAWOZDANIE

z realizacji projektu znakowania rezerwatów przyrody “Wyspy Zawadowskie” i “Wyspy Świderskie”

Projekt realizowany był w oparciu o umowę o współpracy z dnia 2 lipca 2007 roku zawartą pomiędzy Wojewódzkim Konserwatorem Przyrody w Warszawie a Fundacją “Ja Wisła” w Warszawie.

Wolontariusze Fundacji we współpracy z pracownikami Konserwatora wytypowali w terenie oraz nanieśli na mapę miejsca lokalizacji oznakowania. Następnie na potrzeby projektu zakupiono 50 kompletów tablic z blachy ocynkowanej z odblaskowymi literami, stalowe słupki i uchwyty do mocowania tablic.

W znakowaniu brało udział około 30 wolontariuszy Fundacji wspieranych przez strażaków z OSP Józefów i OSP Gassy, sołtysa wsi Gassy, wolontariuszy Greenpeace, członków Otwockiej Koalicji Rowerowej, mieszkańców Józefowa i Gassów.

Znakowanie prowadzone było w każdy weekend w okresie od 27 października do 1 grudnia 2007 roku (łącznie 6 dni). Praca rozpoczynająca się około godziny 10 i trwająca co najmniej do zmierzchu odbywała się w bardzo trudnych warunkach terenowych i atmosferycznych – niskiej temperaturze i opadach.

W trakcie trwania projektu nie wykryci przez policję sprawcy zniszczyli 7 kompletów oznakowania (w jednym miejscu nawet dwukrotnie), na miejsce których postawiono nowe, wskutek czego mimo planowanych 44 punktów lokalizacji tablic, użytych zostało wszystkie 50 kompletów; konieczne było zakupienie brakujących elementów. Ponadto w rezerwacie Wyspy Świderskie na lewym brzegu Wisły wolontariusze Fundacji w miejscach szczególnie narażonych na degradację przyrodniczą, umieścili na drzewach kilkanaście tablic plastikowych.

Działaniom w terenie towarzyszyła akcja medialna: informacje o projekcie ukazywały się w codziennej prasie warszawskiej oraz w TVP3, która przeprowadziła relację z uroczystego postawienia tablicy w rezerwacie przyrody (10 listopada). Na stronie Fundacji www.jawisla.pl ukazywały się cotygodniowe sprawozdania z dotychczasowych działań i zaproszenia do uczestniczenia w akcji; informacje te rozsyłane były newsletterem, w tym także do przedstawicieli mediów. Mieszkańcy terenów sąsiadujących z rezerwatami informowani byli o istnieniu, roli i wartości przyrodniczej rezerwatów. Wolontariusze rozdawali wizytówki Komisariatu Rzecznego Policji, informując o podstawach prawnych działań na rzecz rezerwatów oraz zakazów obowiązujących w ich granicach; wizytówki zostały także przymocowane do poszczególnych słupków.

Na zakończenie działań w terenie, w remizie OSP Gassy, odbyło się spotkanie z mieszkańcami okolicznych wsi (m. in. sołtysami wsi Gassy i Ciszyca), na którym wolontariusze Fundacji przeprowadzili prezentację multimedialną oraz odpowiadali na pytania, wynikające głównie z obaw o przesunięcie granic rezerwatów na tereny prywatne oraz o ochronę przeciwpowodziową.

Budżet projektu wynosił 10.000 złotych i kwota ta została przekroczona o 1.070 złotych z uwagi na wyższe koszty transportu, spowodowane koniecznością ponownego dostarczenia oraz postawienia tablic i słupków w miejsce zdewastowanych. Różnicę pokryła Fundacja “Ja Wisła” ze środków własnych.

WNIOSKI

Sposób niszczenia oznakowania pokazał, że niezbędne jest stosowanie droższych słupków grubościennych. Po początkowych trudnościach z tym związanych sytuacja poprawiła się – tablice stoją, a sygnały o naruszaniu granicy przez quady czy samochody terenowe są rzadsze. Niezbędne jest jednak kontynuowanie akcji propagującej ideę ustanowienia rezerwatów oraz wzmożenie ich ochrony przed silną presją cywilizacyjną, np. poprzez ustawienie szlabanów na przejazdach wałowych. Niezbędne jest też podjęcie szerokiej współpracy z samorządami, m. in. w celu doprowadzenia do usunięcia przez nie licznych dzikich wysypisk śmieci, gruzu i odpadów (w tym szczególnie niebezpiecznego dla zdrowia eternitu i substancji ropopochodnych). Wydaje się też konieczne udostępnienie wytypowanych obszarów dla stosunkowo mało inwazyjnego zwiedzania rezerwatów pieszo.

Wolontariusze Fundacji przez cały czas trwania projektu przygotowywali dokumentację fotograficzną, którą dołączamy do niniejszego sprawozdania – jest to materiał zaprezentowany na spotkaniu w Gassach kończącym działania terenowe.

Zapraszamy do obejrzenia zdjęć z akcji znakowania rezwewatów w naszej galerii...